Mlecz polny (Sonchus arvensis L.) to uciążliwy chwast wieloletni, który coraz częściej staje się poważnym problemem w uprawach rzepaku ozimego. Jego obecność nie tylko obniża plonowanie roślin uprawnych przez konkurencję o wodę, światło i składniki pokarmowe, ale także utrudnia późniejsze zabiegi agrotechniczne. Jesień to kluczowy okres do skutecznego zwalczania tego chwastu. Wczesne i właściwie zaplanowane działania mogą znacząco ograniczyć jego presję w dalszej fazie wegetacji.
Charakterystyka mlecza polnego
Mlecz polny to bylina rozmnażająca się zarówno generatywnie (przez nasiona), jak i wegetatywnie (za pomocą rozłogów korzeniowych). W glebie może przetrwać wiele lat, a jego system korzeniowy sięga nawet 2 metrów głębokości, co utrudnia mechaniczne zwalczanie. Już młode rośliny mogą konkurować z siewkami rzepaku, wpływając negatywnie na ich rozwój.
Strategia zwalczania jesienią
Skuteczne zwalczanie mlecza polnego w rzepaku ozimym jesienią powinno opierać się na zintegrowanych działaniach, obejmujących zarówno metody agrotechniczne, jak i chemiczne.
- Działania agrotechniczne
- Odpowiednie przygotowanie stanowiska: Staranna uprawa przedsiewna (np. głęboka orka) może uszkodzić część systemu korzeniowego chwastu i ograniczyć jego odrost.
- Zabiegi uprawowe: W miejscach silnie zachwaszczonych warto rozważyć wcześniejszą uprawę roślin przedplonowych i stosowanie zabiegów mechanicznych.
- Prawidłowy termin siewu rzepaku: Zbyt wczesny siew może sprzyjać silnemu wzrostowi mlecza, zanim rzepak się ukorzeni i wytworzy rozety.
- Zabiegi chemiczne
Jesień to optymalny moment na stosowanie herbicydów układowych, gdy mlecz znajduje się w fazie aktywnego wzrostu. Zalecane substancje czynne:
- Chlorosulfuron, metsulfuron-methyl – środki z grupy inhibitorów ALS, skuteczne w niskich dawkach, ale wymagające stosowania w odpowiednich warunkach wilgotnościowych i temperaturowych.
- Aminopyralid, pikloram, klopyralid – substancje szczególnie skuteczne w zwalczaniu roślin wieloletnich, działające zarówno na liście, jak i przez glebę – wypróbuj oprysk Zorro 300 SL
- Glifosat – w przedwschodowym etapie (np. zabieg na ściernisko przed siewem rzepaku). W przypadku dużego nasilenia mlecza może być nieodzowny jako pierwszy krok w strategii zwalczania.
Ważne: Wybierając środek chemiczny, należy sprawdzić, czy jest on zarejestrowany do stosowania w rzepaku ozimym, oraz uwzględnić jego selektywność i okres karencji.
Zalecenia praktyczne
- Zabieg najlepiej przeprowadzić, gdy mlecz ma 4–6 liści i intensywnie rośnie (zwykle od połowy września do połowy października).
- Unikać oprysków tuż przed spodziewanym spadkiem temperatur – niskie temperatury ograniczają skuteczność środków chemicznych.
- Regularnie monitorować plantację – jeśli mlecz odrasta, można zastosować korekcyjny zabieg punktowy.
- W gospodarstwach ekologicznych lub ograniczających chemię warto stosować mechaniczne usuwanie oraz dłuższe zmianowanie, np. z roślinami o silnym systemie korzeniowym.
Podsumowanie
Zwalczanie mlecza polnego w rzepaku ozimym jesienią wymaga odpowiednio dobranej strategii łączącej zabiegi agrotechniczne i chemiczne. Kluczowe jest działanie na młode fazy rozwojowe chwastu oraz wykorzystanie momentu jego intensywnego wzrostu. Dzięki temu możliwe jest skuteczne ograniczenie jego obecności, co przekłada się na lepszy rozwój rzepaku i wyższy plon.
